Nassim Nicholas Taleb, znany filozof, matematyk i były trader, przedstawił w swoich pracach koncepcję strategii „sztangi” (ang. barbell strategy), która stanowi niezwykle skuteczne narzędzie do radzenia sobie z nieprzewidywalnością, ryzykiem i czarnymi łabędziami – rzadkimi, ale mającymi ogromny wpływ wydarzeniami. Ta strategia, wywodząca się z jego analiz świata finansów, znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach życia, od inwestowania po rozwój osobisty i biznesowy. Jej sednem jest ekstremalna dywersyfikacja, która polega na jednoczesnym przyjmowaniu bardzo niskiego ryzyka w większości swoich działań oraz bardzo wysokiego ryzyka w niewielkiej ich części.
Filozofia strategii „sztangi”
Podstawą strategii „sztangi” jest zrozumienie, że świat jest z natury nieprzewidywalny. Klasyczne podejście do zarządzania ryzykiem często skupia się na minimalizowaniu wszelkiego rodzaju odchyleń od normy, co w rzeczywistości czyni nas bardziej podatnymi na nagłe i nieoczekiwane wstrząsy. Taleb argumentuje, że takie podejście jest błędne. Zamiast próbować przewidzieć przyszłość i zabezpieczyć się przed wszystkimi możliwymi scenariuszami, powinniśmy budować systemy i podejścia, które potrafią przetrwać i nawet skorzystać z nieprzewidzianych zdarzeń.
Model „sztangi” można wyobrazić sobie jako fizyczną sztangę. Dwie ciężkie odważniki na końcach symbolizują ekstremalne pozycje: jedną, bardzo bezpieczną i konserwatywną, a drugą, bardzo ryzykowną i spekulacyjną. Środek sztangi, czyli gryf, jest niemal pusty – symbolizuje to unikanie sytuacji pośrednich, które są najbardziej podatne na nieprzewidziane negatywne skutki. Są to te „średnie” inwestycje, „średnie” decyzje biznesowe, które nie dają ani gwarancji bezpieczeństwa, ani potencjału ogromnego zysku, a jedynie narażają nas na ryzyko umiarkowanych strat, które potrafią być bardzo dotkliwe.
Jak zastosować strategię „sztangi” w praktyce?
Kluczem do implementacji strategii „sztangi” jest świadome rozłożenie ryzyka. Oznacza to identyfikację i realizację działań charakteryzujących się minimalnym ryzykiem, które jednocześnie zapewniają stabilność i bezpieczeństwo. Jednocześnie należy wyznaczyć niewielką część swoich zasobów lub działań na bardzo ryzykowne, ale potencjalnie wysoce dochodowe przedsięwzięcia.
W kontekście finansowym, strategia ta może polegać na większości portfela inwestycyjnego ulokowanej w bezpieczne aktywa, takie jak obligacje skarbowe czy złoto, które są odporne na większość kryzysów. Jednocześnie niewielka część środków może być przeznaczona na spekulacyjne inwestycje, na przykład w start-upy o wysokim potencjale wzrostu lub opcje, które w przypadku zaistnienia nieprzewidzianego zdarzenia mogą przynieść ogromne zyski. Ważne jest, aby te ryzykowne pozycje były na tyle małe, aby ich całkowita strata nie zagroziła naszej podstawowej stabilności finansowej.
Unikanie „pośrednich” ryzyk
Taleb podkreśla znaczenie unikania sytuacji pośrednich. W inwestowaniu oznacza to rezygnowanie z funduszy aktywnie zarządzanych, które często znajdują się w tej „środkowej” strefie ryzyka. Są one narażone na błędy zarządzających, koszty transakcyjne i nieprzewidziane ruchy rynkowe, nie oferując jednocześnie bezpieczeństwa instrumentów o niskim ryzyku ani potencjału eksponencjalnego wzrostu spekulacyjnych inwestycji. Podobnie w biznesie, unikanie półśrodków, które nie przynoszą wyraźnych korzyści, a jedynie generują koszty i komplikacje, jest kluczowe dla budowania odporności organizacji.
Strategia „sztangi” a rozwój osobisty i biznesowy
Koncepcja „sztangi” nie ogranicza się jedynie do finansów. Można ją z powodzeniem stosować w rozwoju osobistym. Na przykład, można inwestować w stabilne i bezpieczne źródła dochodu, które zapewniają podstawowe bezpieczeństwo, jednocześnie poświęcając część czasu na rozwijanie nowych, potencjalnie rewolucyjnych umiejętności. Nawet jeśli te nowe umiejętności nie przyniosą natychmiastowych rezultatów, zdobyte doświadczenie może okazać się bezcenne w przyszłości, zwłaszcza w obliczu zmian na rynku pracy.
W kontekście biznesowym, firmy mogą dywersyfikować swoje produkty i usługi, posiadając stabilną ofertę bazową, która generuje regularne przychody, oraz eksperymentując z innowacyjnymi projektami o wysokim ryzyku, które mogą zrewolucjonizować rynek. Taka strategia pozwala firmie przetrwać okresy spowolnienia gospodarczego, jednocześnie zachowując potencjał do dynamicznego wzrostu w przypadku pojawienia się sprzyjających okoliczności. Sukcesem tej strategii jest zbudowanie systemu, który jest robustny i potrafi adaptować się do zmian.
Korzyści płynące ze strategii „sztangi”
Główne korzyści płynące ze strategii „sztangi” to zwiększona odporność na nieprzewidziane zdarzenia, potencjał do osiągania ponadprzeciętnych zysków dzięki ryzykownym pozycjom oraz redukcja stresu związanego z zarządzaniem ryzykiem. Poprzez świadome unikanie sytuacji pośrednich, minimalizujemy narażenie na typowe, przewidywalne problemy, jednocześnie otwierając sobie drogę do skorzystania z rzadkich, ale potencjalnie bardzo korzystnych okazji. Ta strategia pozwala na życie i działanie w świecie pełnym niepewności, z poczuciem kontroli i możliwością czerpania korzyści z chaosu.
Dodaj komentarz